چگونه از ایده های استارتاپی خود محافظت نماییم

در این نوشته قصد داریم روشهای حقوقی حمایت از بیان طرح اولیه ایده در یک استارتاپ نو پا را بیان کنیم

هسته اولیه هر استارتاپ ایده ای است که به ذهن یک کارآفرین می رسد و هر کارآفرین برای اینکه ایده خود را رشد دهد نیاز به تیمی دارد که بر روی آن ایده کار کننده و ایده را به یک محصول تبدیل نمایند.
هر محصول نیاز به گسترش دارد و برای اینکار نیاز به سرمایه گذاری هست که حاضر شود بر روی محصول اولیه سرمایه گذاری کند

از طرفی نگرانی مدیر استارتاپ این است که چگونه از ایده خود مراقبت کند ؟ چگونه سرمایه گذاری پیدا کند بدون اینکه ایده خود را بطور کامل برای آنها شرح دهد ؟ چگونه کارمندانی استخدام کند بدون اینکه جزییات کار خود را افشا کند ؟

هیچ ایده ای به تنهایی دارای ارزش اقتصادی نمی باشد و هیچ سرمایه گذاری حاضر به سرمایه گذاری بر روی ایده نمی باشد. سرمایه گذار حاضر به مذاکره درباره شرکت ، وب سایت ، نرم افزار یا محصول اولیه هست ولی معمولا هیچ کس حاضر به پرداخت حتی یک ریال برای یک ایده ، هر چقدر هم که خوب باشد نیست .

اولین قدم : همه جا درباره ایده خودتون صحبت نکنید

زمانی که شما یک ایده خوب دارید باید بررسی کنید که آیا این ایده از نظر مردم هم خوب است ؟ آیا راه حل پیشنهادی شما ، بهبودی در وضع کار و زندگی مردم ایجاد خواهد کرد ؟ و از همه مهمتر آیا مردم حاضر به پرداخت پول در برابر ارائه خدمات شما می شوند ؟

قبل از انجام موارد بالا و تحقیق درباره کارایی ایده بهتر است تا حد امکان درباره بازار هدف و مشتریان احتمالی خود تحقیق کنید . هر چه ایده شما جزییات بیشتری داشته باشد و تحقیقات شما کامل تر باشد کمتر نیاز به اشتراک گذاری آن دارید و هر چه ایده کمتر به اشتراک گذاشته شود کمتر احتمال سرقت آن وجود دارد

مطرح کردن کلیات با اشخاص دیگر و عدم ذکر جزییات و مزایای کاری شما ، باعث خواهد شد اگر هم کسی ایده شما را کپی کرد همچنان مزیتهای ویژه ایده شما حفظ شود .

قدم دوم : قرارداد موسسین

معمولا  شما به تنهایی امکان راه اندازی یک کسب و کار را ندارد و برای اجرای یک ایده نیاز دارید در کنار خود همکارانی داشته باشید که در قالب شریک یا موسس ، شما را در راه اندازی یک کسب و کار همراهی نمایند .

شما برای انتخاب شرکای خود معمولا ایده مورد نظر را با دوستان و بستگان نزدیک خود مطرح می نمایید پس احتمال به سرقت رفتن آن بسیار پایین است چون به این افراد اعتماد دارید .

ولی مشکل دیگری که در مرحله انتخاب موسسین یک استارتاپ پیش می آید  عدم توجه به نحوه مدیریت آینده یک کسب و کار است و آن هم به خاطر ارتباط دوستانه و احساس نزدیکی که موسسین در ابتدای کار دارند. عدم توجه به مسایلی از قبیل :

وضعیت مدیریت کسب و کار آیده و مقدار سهام هر شخص در آینده حقدر خواهد بود ؟

در کسب و کار آینده وظایف هر شخص چیست ؟

چه کسی مسئول پرورش و توسعه ایده است و کارهای اجرایی با کیست ؟

این امر ممکن است هسته اولیه اختلافات احتمالی آینده را بوجود آورد و زمانی که شما محصول خود را به بازار عرضه می کنید اختلافات و توقعات پیش امده باعث شود یک کسب و کار قبل از شروع از درون نابود شود

نکاتی که پیشنهاد می شود در قرارداد موسسین درنظر گرفته شود

۱-      سهم هر نفر در درآمد های آتی چقدر است ؟

۲-      هر نفر چقدر کار و چقدر سرمایه ریالی به عنوان آورده خود ، در این مشارکت قرار خواهد داد؟

۳-      ارزش حدودی ایده پیشنهادی چقدر است ؟

۴-      تصمیم گیری درباره پیشنهاد ها چگونه است ؟

۵-      تصویب یک نظر جدید با چه تعدادی از آرا خواهد بود ؟

۶-      هر کسی در این کسب و کار چه مسئولیتی دارد ؟

۷-      در صورت اهمال و کوتاهی در انجام کارها، چگونه باید با فرد خاطی برخورد شود ؟

۸-      در صورت خروج هر یک از موسسین ادامه کار چگونه خواهد بود ؟

و مواردی دیگری که ممکن است جلوی تعارضات احتمالی آینده را بگیرد .

قدم سوم  : تعهدنامه عدم افشا و محرمانگی اطلاعات

بهترین روش حمایت از ایده قبل از تبدیل آن به محصول – وقتی که می خواهید ایده خود را در اختیار همکاران تجاری یا کارمند جدید خود قرار دهید- تعهدنامه محرمانگی یا عدم افشای اطلاعات است .

بهتر است قبل از اینکه کارمند جدیدی وارد مجموعه شما می شود یا قبل از اینکه شریک تجاری برای توسعه کسب و کار خودتون بگیرید با عقد قرارداد عدم افشا و محرمانگی اطلاعات یا NDA ، اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از افشای اطلاعات کسب و کار را انجام دهید.

با عقد قرارداد محرمانگی یا NDA در ابتدا مشخص می کنید چه اطلاعاتی به صورت محرمانه بوده و در صورت افشای این اطلاعات توسط شخصی که اطلاعات در اختیارش قرار داده شده چه ضمانت اجرایی مقرر شده است .

از نکات حائز اهمیت در قرارداد محرمانگی منع فعالیت موازی برای کارمندی است که اطلاعات زیادی از جزییات کسب و کار شما دارد . با استفاده از این گزینه می توانید برای مدت محدودی مثلا ۳ سال از پیوستن کارمند خود به شرکتهای رقیب جلوگیری کرده خسارات احتمالی را به حداقل برسانید